Trong thế giới đồng hồ cao cấp, có một phân khúc đặc biệt dành riêng cho những người đam mê cá tính và sự độc bản: đồng hồ chế vàng khối thủ công. Không chỉ là món phụ kiện sang trọng, mỗi chiếc đồng hồ chế còn là kết tinh của nghệ thuật thủ công, kỹ thuật tinh vi và sự kỳ công đến từng đường nét.
Vậy quy trình để tạo nên một chiếc đồng hồ vàng khối thủ công diễn ra như thế nào? Hãy cùng khám phá từ khâu chọn vàng, đúc vỏ, cho đến lắp máy, hoàn thiện mặt số và đánh bóng cuối cùng, để thấy được sự tinh tế và đẳng cấp ẩn sau lớp vỏ hào nhoáng ấy.
1. Chọn chất liệu vàng – Nền tảng của sự khác biệt
Bước đầu tiên trong quy trình chế tác đồng hồ vàng khối là lựa chọn loại vàng phù hợp. Tùy vào yêu cầu của khách hàng và đặc tính sử dụng, thợ chế tác sẽ quyết định dùng:
-
Vàng 18k (75% vàng nguyên chất): màu sắc đẹp, sang trọng nhưng mềm.
-
Vàng 14k (58.5% vàng nguyên chất): độ bền tốt, màu sắc hài hòa.
-
Vàng 10k (41.7% vàng nguyên chất): cứng, bền, phù hợp cho người đeo thường xuyên.
Vàng nguyên liệu thường là vàng viên hoặc vàng thỏi, sau đó được cân đo chính xác theo trọng lượng yêu cầu của từng bộ phận như vỏ, dây, núm, khóa…
2. Nấu và đúc vàng – Giai đoạn “rót linh hồn”
2.1. Nấu chảy vàng
Vàng được nung chảy trong lò nhiệt độ cao (khoảng 1064°C với vàng nguyên chất) bằng lò điện hoặc gas. Hợp kim như bạc, đồng, kẽm… cũng được thêm vào theo tỷ lệ chính xác để tạo thành loại vàng mong muốn.
2.2. Rót khuôn
Sau khi nóng chảy hoàn toàn, vàng được rót vào khuôn bằng gang hoặc thạch cao – đã tạo hình sẵn theo bản vẽ của từng bộ phận: vỏ đồng hồ, mắt dây, khóa, núm…
-
Nếu dùng kỹ thuật wax casting (đúc sáp): thợ chế tạo mô hình bằng sáp trước, bọc khuôn, rồi đốt sáp để chảy ra, tạo khuôn âm rót vàng.
-
Các chi tiết sau đúc sẽ được để nguội, tách khuôn và tiến hành làm nguội, mài nhẵn.
3. Gia công – Đưa hình khối thành nghệ thuật
Sau khi có phôi vàng, bước gia công chi tiết đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên vẻ ngoài đẳng cấp cho chiếc đồng hồ.
3.1. Phay, tiện, khoan chính xác
-
Vỏ đồng hồ: được phay CNC để tạo các đường cong, khe lắp đáy, rãnh núm và gờ bảo vệ.
-
Dây đồng hồ: mỗi mắt dây đều được cắt tỉa thủ công, khoan lỗ chính xác để lắp chốt, đảm bảo linh hoạt nhưng chắc chắn.
-
Khóa: thiết kế khóa gập, khóa bướm hay khóa cổ điển cũng cần gia công riêng từng cơ cấu khóa nhỏ.
3.2. Chạm khắc – Tạo dấu ấn cá nhân
Nhiều nghệ nhân có thể chạm nổi, khắc chìm họa tiết hoa văn, tên riêng, năm sinh, biểu tượng phong thủy… lên các bộ phận. Những chi tiết này được làm bằng tay, thể hiện trình độ kỹ thuật và dấu ấn cá nhân độc quyền.
4. Hoàn thiện bề mặt – Từ thô ráp đến lấp lánh
Một trong những bước quan trọng nhất trong chế tác đồng hồ vàng khối là hoàn thiện bề mặt để tạo độ sáng bóng và đẳng cấp.
4.1. Đánh nhẵn, làm mịn
Dùng giấy nhám mịn, bột đá, máy đánh rung… để loại bỏ các ba-via, đường cắt xước trên bề mặt vàng. Thợ cần mài đều tay để không làm mất các góc cạnh thiết kế.
4.2. Đánh bóng thủ công
Bề mặt vàng sau khi mài sẽ được đánh bóng nhiều lần bằng bánh vải và hợp chất đánh bóng chuyên dụng. Đây là công đoạn mất thời gian nhất nhưng tạo nên “gương mặt” của đồng hồ – bóng như gương, ánh lên sắc vàng sang trọng.
Một số chi tiết còn được xử lý phủ mờ (matte) để tạo tương phản bề mặt, làm nổi bật phần vỏ bóng.
5. Lắp ráp máy đồng hồ – Ghép trái tim vào thân xác
Máy đồng hồ thường được lựa chọn theo yêu cầu người chơi, có thể là:
-
Máy cơ Thụy Sĩ ETA, Miyota, Seiko NH35 cho người chơi cổ điển.
-
Máy pin Nhật Bản hoặc Thụy Sĩ cho sự ổn định, chính xác.
Bộ máy sau khi kiểm tra kỹ lưỡng được lắp vào vỏ, canh chỉnh đúng vị trí, rồi cố định bằng đệm cao su hoặc vòng kim loại. Sau đó, đáy đồng hồ sẽ được ép kín (đáy hở hoặc kín tùy thiết kế).
6. Gắn mặt số, kim, kính – Tôn vinh vẻ đẹp thời gian
6.1. Mặt số
Nhiều người chơi lựa chọn mặt số zin từ các thương hiệu nổi tiếng (Rolex, Patek, Omega…), hoặc đặt làm riêng mặt in tên cá nhân hoặc biểu tượng đặc biệt.
6.2. Kim đồng hồ
Kim giờ, phút, giây được chọn theo phong cách cổ điển, thể thao hoặc hiện đại, thường mạ vàng hoặc xanh lam, đỏ để tạo điểm nhấn.
6.3. Kính đồng hồ
Loại kính sử dụng thường là:
-
Kính sapphire cong: sang trọng, chống xước gần như tuyệt đối.
-
Kính khoáng cường lực: giá thành thấp hơn, dễ thay thế.
Kính được ép vào vỏ bằng máy ép chuyên dụng, đảm bảo kín nước và khít mép.
7. Lắp dây – Hoàn chỉnh một siêu phẩm
Dây vàng được nối từ các mắt dây chế tác sẵn, gắn vào càng bằng chốt. Toàn bộ quá trình cần đảm bảo:
-
Dây không bị kênh, cong vênh.
-
Mắt dây ôm sát cổ tay nhưng linh hoạt.
-
Khóa hoạt động trơn tru, không cấn tay.
Nếu người chơi yêu cầu cá nhân hóa, thợ có thể gắn thêm đá quý, khắc biểu tượng hoặc logo riêng lên khóa dây.
8. Kiểm tra & hoàn thiện – Giai đoạn kiểm định chất lượng
Sau khi hoàn thiện, chiếc đồng hồ chế sẽ được đưa vào kiểm tra lần cuối:
-
Chạy máy, kiểm tra độ chính xác trong 24–48 giờ.
-
Chống nước nhẹ (nếu yêu cầu): kiểm tra bằng máy đo áp lực.
-
Độ bóng, độ kín vỏ, độ đồng đều màu sắc vàng…
Chỉ khi đạt tiêu chuẩn, đồng hồ mới được bàn giao cho khách kèm giấy kiểm định tuổi vàng, sổ bảo hành và hộp đựng cao cấp.
Không như đồng hồ super fake sản xuất hàng loạt từ nhà máy, mỗi chiếc đồng hồ chế vàng khối thủ công là một hành trình nghệ thuật – nơi hội tụ kỹ năng của thợ kim hoàn, thợ đồng hồ và gu thẩm mỹ của chính chủ nhân đặt làm.
Quá trình từ mảnh vàng thô sơ đến chiếc đồng hồ lấp lánh là minh chứng cho sự kiên nhẫn, tinh xảo và tình yêu với cái đẹp. Với những ai thực sự trân quý giá trị cá nhân, đồng hồ chế không chỉ là món phụ kiện – đó là bản ngã, là niềm tự hào đeo trên cổ tay.
Gợi ý thêm: Làm sao để đánh giá chất lượng đồng hồ chế tác?